Bilindiği üzere, Ufuk Avrupa Programı Küme 5 2023-2024 Dönemi Çalışma Programı, Avrupa Komisyonu’nun sitesi üzerinden erişime açılmıştır. Bu kapsamda, eskiden de olduğu gibi Küme 5 altında çıkılacak olan çağrılar 6 ana başlık kapsamında yayınlanmış olup söz konusu ana başlıklar arasında yer alan “Verimli, Sürdürülebilir ve Kapsayıcı Enerji Kullanımı” başlığı hakkında bazı güncellemeler yapılmış ve aşağıda bilgilerinize sunulmuştur.

Çalışma Programında, Destination 3 ve Destination 4 kapsamında ilgilendiğiniz bir çağrı bulunması durumunda; talepte bulunan firmalara iletilmek üzere her çağrı özelinde İngilizce olarak hazırlayacağınız Niyet Beyanı (Expression of Interest) formunu ncpenergy@tubitak.gov.tr adresi ile paylaşmanız oldukça faydalı olacaktır.

Niyet Beyanı Formu için tıklayınız

Söz konusu form/formlarda;

• Kısa firma/kurum tanıtımınıza yer vermeniz ve
• İlgilendiğiniz çağrılar ile ilgili bölümleri doldururken ise Çalışma Programında yer alan “expected outcome” ve “scope” başlıklarını dikkate almanız bizler adına oldukça önemlidir.

Destinasyon 4: Verimli, Sürdürülebilir ve Kapsayıcı Enerji Kullanımı

Verimli, Sürdürülebilir ve Kapsayıcı Enerji Kullanımı hedefi daha çok binalarda ve sanayide enerjinin verimli kullanımı hedefi ile enerji talebi tarafını ele almakta olup aynı zamanda Stratejik Enerji Teknoloji Planı (SET Plan) ve bünyesindeki Uygulama Çalışma Gruplarının (IWG) da faaliyetlerine katkıda bulunması beklenmektedir.

Ufuk Avrupa Programı Stratejik Planında Key Strategic Orientation (KSO) C ve A’ya katkı sağlamasının beklendiği belirtilmektedir.

Impact Areas (Etki Alanları):

• İnsanlara yönelik önemli ve gelişmekte olan teknolojilerde endüstriyel liderlik;
• Uygun fiyatlı ve temiz enerji
• Döngüsel ve temiz enerji

Expected Impact (Beklenen Etki)

Strategic Planda yer alan ; “Efficient and sustainable use of energy, accessible for all is ensured through a clean energy system and a just transition” (Temiz bir enerji sistemi ve adil bir geçişle herkes için erişilebilir, verimli ve sürdürülebilir enerji kullanımı) temel amacı doğrultusunda;

• 2050 yılına kadar Avrupa’da iklim nötrlüğe ve bina stokunda sıfır kirliliğe geçişin sağlanması için kapsayıcı ve insan merkezli Ar-Ge ve inovasyona dayalı teknolojik ve sosyo-ekonomik atılımlarda bulunulması,
• Endüstriyel fazla (atık) ısının geri kazanılması, iyileştirilmesi ve/veya dönüştürülmesi ile ısı üretiminin elektrifikasyonu yoluyla sanayide enerji verimliliğinin arttırılması ve sera gazı ile hava kirletici emisyonların azaltılması amaçlanmaktadır. 

Destinasyon 4’ün;

• Temelinde, AB iklim ve enerji hedefleri, ileriye dönük politika uygulamaları ve uzun vadeli karbon nötr hedefini karşılamak için ihtiyaç duyulan Ar-Ge ve inovasyona dayalı teknolojiyi sağlama motivasyonu yatmaktadır.
• Binalarda dijitalleşme ve smartness (akıllı bina) konu başlıkları ile AB Digital Agenda’ya katkı sağlaması beklenmektedir.
• Biyoçeşitlilik, odak noktasında yer almamakla birlikte örneğin renovasyon sürecinde yapılı çevrenin biyoçeşitlilik üzerindeki çoklu etkilerinin dikkate alınması artı haneye katkı sağlayacaktır.
• Avrupa Yeşil Mutabakatı başta olmak üzere enerji ve iklim ile ilgili politika eylemleri ile güçlü bir bağa sahiptir.
  • Binalar ile ilgili çağrı başlıkları için Renovation Wave Strategy
  • Endüstri ile ilgili çağrı başlıkları için Industrial Strategy ve Industrial Emissions Directive
  • İleriye dönük politika önlemlerini içeren Fit for 55 Paketi atıfta bulunulan önemli politika öncelikleridir.
• Versailles Deklarasyonu ve REPowerEU Tebliği ışığında, 10 yıl içerisinde, AB'nin enerji bağımlılığını azaltma ihtiyacını kabul ederek enerji verimliliğini artıran ve binalarda ve endüstride enerji talebini azaltan yeniliklere güçlü bir şekilde odaklanması ve böylece Avrupa'nın Rus gaz tedarikinden bağımsız olmasına katkıda bulunması hedeflenmektedir.

Yüksek Derecede Enerji Verimli ve İklime Zararsız Avrupa Bina Stoku:

Destinasyon 4, AB'nin 2050 yılına kadar bina stokunun iklim nötrlüğünü elde etme yolunda ilerlemesine ve daha temiz, verimli ve sürdürülebilir bina stoğu yoluyla Avrupa'nın 2030'dan önce Rus gaz tedarikinden (ve Rusya'dan gelen diğer fosil yakıtlardan) bağımsızlığını sağlamasına katkıda bulunacaktır.

Bu kapsamda; Destinasyon 4 Binalarda enerji verimliği çağrı başlıkları altında Renovation Wave ve  revize edilmiş Energy Performance of Buildings Direktifinde yer alan amaçlar doğrultusunda;

• Binalarda renovasyon oranının artırılması,
• Enerji tüketiminin azaltılması,
• Döngüselliğin iyileştirilmesi,
• Kullanıcı konforu, esenliği ve sağlığını iyileştirmeye yönelik çözümler sunan projeler desteklenecektir.

Destinasyon 4’ün katkıda bulunması istenen hususlar ise:  

• Evlerde ve binalarda örneğin  ısı pompaları gibi yenilikçi çözümler ile  enerji verimliliğinin ve elektrifikasyonun sağlanması hedefiyle REPowerEU Planı;
• New European Bauhaus;
• Enerji sektörünün dijitalleştirilmesine ilişkin binalarda dijital ve akıllı çözümlerin benimsenmesi;
• Yakında yayınlanacak olan Restoring sustainable carbon cycles Tebliğine ve Carbon Removal Belgelendirmesi şeklinde olmuştur.

Destinasyon 4 Binalarda enerji verimliği çağrı başlıkları Built4People ortaklığı ile yakından ilişkili olup Driving Urban Transitions (DUt) ortaklığı ve İklim Nötr ve Akıllı Şehirler Misyonu'nu ile tamamlayıcı niteliktedir

Beklenen Ana Etkiler:

• Teknoloji ve politika arasındaki güçlü bağın ortaya konarak Avrupa inşaat ve enerji sektörünün, enerji verimliliği, enerji bağımsızlığı ile sıfır emisyonlu binalara geçiş konularında yüksek motivasyona muktedir olduğunu gösterme,
• Enerji sisteminin iklim nötrlüğüne dönüşümünü destekleyerek ve Avrupa'nın enerji bağımlılıklarını azaltarak, Bina stoklarının, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kaynakları, depolama ile dijital ve akıllı teknolojileri birleştirerek gelişmeye devam ettiğini gösterme,
• İnşa edilen ve yenilenen binaların performanslarının daha düşük çevresel etkilerle (enerji performansı, yaşam döngüsü emisyonları, iç ortam kalitesi) genel olarak iyileştirildiği ve bütünsel yenileme oranlarının artmaya devam ettiğini ortaya koyma,
• Binaların, alanlarının dinamik ve daha verimli kullanımı için değişen kullanıcı ihtiyaçlarına uyum sağlayabildiğini, iklim değişikliğine karşı daha dirençli hale geldiğini ve şebekeye daha iyi entegre olduğunu gösterme,
• Daha iyi yaşam koşulları sağlarken sürdürülebilirliği, döngüselliği ve estetiği dikkate alan, kültürel mirası koruyan, iklim değişikliğine etkiyi hafifleten ve çevreyi koruyan, daha kaliteli, daha uygun fiyatlı ve kapsayıcı yapılı bir çevrenin varlığını ortaya koyma.

Sanayi:

Destinasyon 4, AB'nin 2050 yılına kadar sanayi sektörünün iklim nötrlüğünü elde etme yolunda ilerlemesine katkıda bulunacak, aynı zamanda diğer kirletici emisyonları azaltacak ve daha temiz, verimli ve sürdürülebilir endüstriyel süreçler aracılığıyla 2030'dan önce Avrupa'nın Rus gaz tedarikinden bağımsızlığın kazanılması noktasında etkin destek verecektir.

Destinasyon 4 Endüstri çağrı başlıkları altında, termal enerji üretimi için yenilenebilir ve düşük karbonlu enerji kaynaklarına daha hızlı geçişe ve atık ısı geri kazanımı, depolama ve diğer süreçlerde yeniden kullanım için yükseltme yoluyla enerji tüketiminin azaltılmasına yardımcı olabilecek çözümler sunan projeler desteklenecektir. Sunulan çözümlerin, sera gazı ve kirletici emisyonların azaltılmasına katkıda bulunması ve Avrupa endüstrisinin lider ve rekabetçi konumunu güçlendirmesi amaçlanmakta olup Stratejik Enerji Teknolojisi (SET) Planı eyleminin 'sanayide enerji verimliliğine' dayalı Uygulama Planında belirlenen araştırma ve yenilik alanları ile uyumlu bir şekilde katkı sunması beklenmektedir.

Endüstriye tahsis edilen araştırma ve yenilik faaliyetlerinin çok büyük bir kısmı Küme 4'te ve özellikle proses endüstrilerine odaklanan özel kamu ortaklığı Processes4Planet tarafından yer almaktadır. Küme 5 Destinasyon 4’te yer alan endüstri konu başlıkları ise endüstride termal enerjinin yönetimine odaklanmaktadır.

Beklenen Ana Etki:

• Endüstriyel fazla (atık) ısının geri kazanılması, iyileştirilmesi ve/veya dönüştürülmesi,
• Yenilenebilir enerji kaynaklarının daha verimli ve esnek sistemlere entegrasyonu yoluyla sanayide enerji verimliliğinin arttırılması,
• Sera gazı ile hava kirletici emisyonların azaltılması

20 Nisan 2023 ve 5 Eylül 2023 tarihlerinde kapanacak olan Destination 4 2023 yılı çağrılarına ilişkin çağrı başlıkları aşağıdaki tabloda verilmiştir:

LATEST EVENTS