01 November 2023

Ufuk Avrupa Programı paydaşlarına yol göstermesi ve çıkarımlarda bulunmalarını sağlamak amacıyla, Küme 5: İklim, Enerji ve Mobilite alanı kapsamında 2021-2023 (Eylül ayına kadar) döneminde yapılan başvuruların öne çıkan özelliklerini göstermek üzere Fransız ulusal irtibat noktaları tarafından bazı istatistiki verilere ilişkin küçük bir analiz çalışması yapılmıştır.

Gerçekleştirilen analiz, Avrupa Komisyonu tarafından ülke ulusal irtibat noktaları için düzenlenen periyodik toplantılar neticesinde paylaşılan veriler ile oluşturulmuştur. Bu kapsamda, yapılan analizler 2021-2022 döneminin tamamını ve 2023 döneminin ise bir kısmını (Ağustos ayı sonuna kadar açık olan D6 dışındaki tüm çağrı başlıkları) kapsamaktadır. Analizlerde alt konular ile eylem düzeyinde başarı oranları ve paydaşların türlerine göre katılım oranları ele alınmıştır. İlaveten, yapılan analiz ulusal düzeyde bilgi içermemekte olup Ufuk Avrupa Programına taraf olan tüm ülkeleri kapsamaktadır.

Elde edilen sonuçlar neticesinde ön plana çıkan bulgular şu şekilde olmuştur:

  • Küme 5 kapsamındaki genel başarı oranı %21 civarındadır.
  • Sadece eşik üstü alan projeler özelinde değerlendirildiğinde bu oran %38 dolaylarına ulaşmaktadır.
  • Projelerin ortalama süresi ise 42,7 ay olmuştur.

2021 ve 2022 yılları özelinde elde edilen başarı oranları ise ;

  • 2021 Yılı Genel Başarı Oranı: %23
  • 2021 Yılı Eşik Üstü Başarı Oranı: %38,3 (eşik üstü puan alan başvurular/toplam başvuru sayısı)
  • 2022 Yılı Genel Başarı Oranı: %19,3
  • 2022 Yılı Eşik Üstü Başarı Oranı: %33,9 (eşik üstü puan alan başvurular/toplam başvuru sayısı) şeklinde olmuştur.

Yukarıda belirtilen dönem dahlinde, alt konu başlıkları kapsamında gerçekleştirilen başvuru ve kabul edilen projelere ilişkin dağılım Şekil 1’de yer almaktadır. Bu kapsamda değerlendirildiğinde, örneğin, binalarda enerji verimliliği alanında çok sayıda başvurunun gerçekleştirildiği ancak, çok az sayıda projenin fonlanmaya hak kazandığı görülmektedir. Düşük başarı oranına rağmen, Ülkemizden desteklenmeye hak kazanan 5 projemiz (LEGOFIT, DEDALUS, INHERIT, SNUG, HEATWISE, METABUILD) bulunmaktadır. Bu projelerden LEGOFIT’in koordinatörlüğünü Türkiye’den Demir Enerji yürütmektedir. Söz konusu projelere katılım sağlayan diğer paydaşlarımız ise: ODTÜ, Özyeğin Üniversitesi, ARÇELİK, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Kastamonu Entegre Ağaç Sanayi ve Ticaret A.Ş., TOFAŞ ve KOÇ Sistem olmuştur. Rekabetin yoğun olduğu bir diğer alt alan olan yenilenebilir enerji başlığı altında ise 10’un üzerinde projede Türk paydaşlarımızın yer aldığı bilinmektedir. Bunlardan 3 tanesi Türk koordinatörler tarafından yürütülmektedir. Söz konusu projeler; DE-RISK (WeGlobal), PV4Plants (Kalyon PV) ve SUSTEPS (TÜBİTAK MAM) ’tir.

başvurular

Şekil 1: Alt alanlar kapsamında gerçekleştirilen başvurular (proposals) ve kabul edilen projeler (projects) (Kaynak: www.horizon-europe.gouv.fr )

Bir diğer önemli çıktı ise, eylem tipleri üzerinedir. Bilindiği üzere Küme 5 kapsamında desteklenen projeler 3 ayrı eylem tipi etrafında şekillenmektedir. Bunlar:

  • Koordinasyon ve Destek Eylemi (CSA): Teknoloji geliştirmenin dışındaki farkındalık oluşturma ve toplumu bilinçlendirme gibi konuları içeren destek projeleridir
  • Yenilik Eylemi (IA): Teknolojik Hazırlık Seviyesi 6-8 arasında olan “demosite” veya “pilot site” denilen saha çalışmalarının istendiği uygulama projelerini tanımlamak için kullanılır.
  • Araştırma ve Yenilik Eylemi (RIA): Teknolojik Hazırlık Seviyesinin 3-5 arasındaki araştırma ve teknoloji geliştirmenin ağırlıklı olduğu, kısmen pilot sahalarda uygulamanın istendiği projeleri tanımlamak için kullanılır.

Her üç eylem tipi kapsamında gerçekleştirilen başvurular ve desteklenmeye hak kazanan projelerin dağılımı Tablo 1’de yer almaktadır. Analiz sırasında, imzalanan veya hazırlık aşamasında olan tüm projeler için toplam maliyetlere ilişkin bilgi mevcut olmadığından fonlama oranının hesaplanmasına yalnızca verileri mevcut olan projeler dahil edilmiştir. Şekil 2’de ise süresi Eylül ayında dolan 2023 çağrıları dikkate alınmadığı eylem tipleri kapsamındaki başarı oranları belirtilmektedir.

Eylem Tipi

 

Başvuran Proje Sayısı

 

Proje başına Ortalama katılım sayısı

Proje başına sağlanan ortalama Komisyon Katkısı (M€)

Katılımcı başına elde edilen ortalama AB bütçesi (M€)

Ortalama Süre (Ay)

CSA

50

12,6

2,34

0,19

36,1

IA

222

19,5

8,70

0,45

44,5

RIA

327

13,5

5,05

0,37

42,5

Total

599

15,7

6,18

0,39

42,7

Tablo 1: Eylem tipleri kapsamında gerçekleştirilen başvurular (Kaynak: www.horizon-europe.gouv.fr )

eylemler

Şekil 2: Eylem tipleri kapsamında gerçekleştirilen başvurular, kabul edilen projeler ve başarı oranları (Kaynak: www.horizon-europe.gouv.fr )

Fransızca dilinde hazırlanmış olan makaleye buradan ulaşılabilmektedir. 

Küme 5 kapsamındaki soru ve değerlendirmeleriniz için bizlere ncpcem@tubitak.gov.tr adresi üzerinden ulaşabilirsiniz.