İstanbul’un tarihi Kuzguncuk semtinde başlatılan Antiquake Risk Avcısı Topluluk Projesi, Avrupa Komisyonu tarafından verilen 2025 Avrupa Birliği Vatandaş Bilimi Ödülü’ne (EU Prize for Citizen Science) layık görüldü. Ödül, 19 Haziran 2025’te Brüksel’de düzenlenen ve Avrupa Araştırma Yürütme Ajansı (REA) ile AB destekli IMPETUS ve ECS projeleri tarafından birlikte organize edilen “Cluster Event: Advancing Public Engagement and Citizen Science in the ERA” kapsamında duyuruldu.
Avrupa Birliği tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen bu prestijli ödül, 58 ülkeden gelen 409 başvuru arasından en yenilikçi ve etkili vatandaş bilimi projelerini onurlandırmak üzere veriliyor.
Vatandaş Bilimi ile Depreme Karşı Dayanıklı Mahalleler
Antiquake projesi, vatandaş bilimi yöntemini kullanarak İstanbul'un tarihi ve turistik semtlerinden Kuzguncuk’ta deprem riskine karşı dayanıklılığı artırmayı hedefliyor. Yerel halkın öncülüğünde başlatılan proje kapsamında, 150'den fazla gönüllü “vatandaş bilimci” okullar, belediyeler ve afet uzmanlarıyla işbirliği içinde çalışarak riskleri tespit etti ve açık kaynaklı haritalama araçları ile bu riskleri haritalandırdı.
Jüri değerlendirmesinde, projenin kapsayıcılığı, gençlerin ve öğrencilerin aktif katılımı, açık veri kullanımı ve dijital iş birliği kültürüne yaptığı katkı özellikle övgüyle karşılandı. Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi’nin verilerine göre, Avrupa nüfusunun %19’u birden fazla doğal afet riski ile karşı karşıya. Bu bağlamda Antiquake, toplum tabanlı afet risk değerlendirmesi ve dayanıklılık oluşturma konusunda Avrupa genelinde uygulanabilir bir model sunuyor.
Mahalle Odaklı Katılım, Bilimsel Çıktı ve Mikro Projeler
Proje, mahallede afet farkındalığını artırırken, öğrencilerin ve gönüllülerin mikro projeler üretmesine imkan sundu; akademik çıktılar üretti ve her yaştan, farklı uzmanlık alanlarına, eğitim ve ekonomik seviyelere sahip çok çeşitli bireylerin sürece aktif katılımını sağlamayı başardı. Proje, vatandaşların bilimsel süreci birlikte tasarlayan, yöneten ve sahiplenen aktörler olabileceğini kanıtlayan öncü örneklerden biri oldu.
Jüri ayrıca, projenin hassas mekânsal verilerin (örneğin kırılganlık haritaları ve risk bölgeleri) sorumlu paylaşımı konusunda örnek oluşturabileceğini vurguladı.
Yeni Başarı: Avrupa'dan Finansal Destek
Antiquake Risk Avcısı Topluluk Projesi, 2025 yılı için Avrupa Birliği Horizon Europe destekli IMPETUS Vatandaş Bilimi Hızlandırıcı Programı kapsamında da destek almaya hak kazanmıştır. Proje, Kuzguncuk’un ardından İstanbul’un farklı ilçelerinde uygulanarak genişlemeyi hedefliyor.
Daha Fazla Bilgi İçin:
https://impetus4cs.eu/the-winners-of-the-2025-eu-prize-for-citizen-science/
Web Sitesi: www.antiquake.org