Değerli Araştırmacılar,
Yenilikçi Sağlık Girişimi (IHI); ilaç araştırmaları, medikal teknolojiler, biyoteknoloji, dijital sağlık ve aşı alanlarındaki araştırma ve yenilik projelerine fon sağlayan bir kamu-özel sektör ortaklığıdır. Ortaklık, Avrupa Birliği ile yaşam bilimleri alanında faaliyet gösteren endüstri kuruluşlarını bir araya getirerek, disiplinler arası, sürdürülebilir ve hasta odaklı bir araştırma ekosistemi sağlayarak, sağlık alanındaki araştırma ve yenilik faaliyetlerini hastalar ve toplum için somut fayda yaratacak şekilde dönüştürmeyi amaçlamaktadır.
IHI Programı kapsamında desteklenen PREDICTOM projesi, Alzheimer ve diğer demans türleri için risk altında olan kişileri, ilk belirtiler ortaya çıkmadan önce tespit etmeyi amaçlamaktadır. Hafif bilişsel bozukluk (MCI), çoğu zaman “normal yaşlanma” olarak görülse de, yapılan çalışmalar bu bireylerin aynı yaştaki sağlıklı bireylere göre Alzheimer’a daha erken yakalandığını göstermektedir. Öznel bilişsel gerileme (SCD) ise normal yaşlanma ile MCI arasında bir aşamada yer almakta, bireyler bilişsel yetilerinde bir düşüş olduğunu hissedebilmekte; ancak bu durum standart testlerle çoğunlukla tespit edilememektedir. Oysa hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik tedavi ve yaşam tarzı değişikliklerinin en etkili olduğu dönem, hastalığın bu erken evreleridir.
Proje kapsamında, 1.100’den fazla kişinin EEG kayıtları ve klinik verileri kullanılarak Alzheimer, MCI, SCD hastaları ve sağlıklı bireyler arasında karşılaştırmalar yapılmıştır. EEG verileri grafik teorisi kullanılarak analiz edilmiş, beyin bölgeleri “düğüm” ve aralarındaki bağlantılar “kenar” olarak modellenerek iletişim verimliliği ölçülmüştür. Analizler sonucunda Alzheimer hastalarında beyin aktivitelerinin yavaşladığı ve bölgeler arası iletişimin ciddi şekilde azaldığı belirlenmiş, ayrıca SCD ve MCI grubundaki bireylerde de ölçülebilir değişikliklerin olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular, henüz belirgin bilişsel bozukluk göstermeyen bireylerde bile beyin iletişiminde erken değişimlerin saptanabileceğini ortaya koymaktadır.
Bu sonuçlar, EEG’nin Alzheimer’ın erken belirtilerini geleneksel testlerden önce saptamada etkili bir yöntem olabileceğini göstermektedir. EEG’nin düşük maliyetli ve yaygın erişilebilir bir yöntem olması, uygulamanın ev ortamında bile gerçekleştirilmesini mümkün kılmaktadır. Araştırmacılar, bulguları diğer EEG veri setlerinde doğrulamayı ve beyin ağlarındaki bozulmalar ile klinik ve bilişsel veriler arasındaki olası bağlantıları incelemeyi planlamaktadırlar. Bu bağlantılar ortaya konulursa, EEG verileri hastalığın ilerleyişini izlemek veya tedavi yanıtını değerlendirmek için bir biyobelirteç olarak kullanılabilecektir. Haber hakkında detaylı bilgiye link üzerinden erişebilirsiniz.
PREDICTOM projesinin disiplinler arası, kamu-özel sektör işbirliği, elde edilen sonuçlarda kilit rol oynamış; akademik ve endüstri ortaklarının katkıları, çalışmanın hem bilimsel titizlikle yürütülmesini hem de gerçek dünyadaki ihtiyaçlarla uyumlu olmasını sağlamıştır.
PREDICTOM projesinin kapsamı, proje ortakları ve proje kapsamında bugüne kadar elde edilen önemli sonuçlar gibi bilgilere IHI sayfası üzerinden erişebilirsiniz. Ayrıca projenin CORDIS sayfasını da ziyaret edebilirsiniz.
IHI Programına ait önemli bilgi ve haberleri ortaklığın TÜBİTAK sayfasından ve IHI resmi internet sayfasından takip edebilirsiniz.
IHI Çağrılarına başvuru sürecinde TÜBİTAK Uluslararası İşbirliklerine Katılımı Özendirmeye Yönelik Destek ve Ödül Programları’ndan faydalanabilirsiniz.
"ncphealth@tubitak.gov.tr"
Ufuk Avrupa Sağlık Kümesi