15 Aralık 2016

13 Ekim 2016 tarihinde Avrupa Birliği Resmî Gazetesi’nde, 7. Çerçeve Programı 2015 Yılı Denetim Raporu yayımlandı. Avrupa Sayıştayı (Court of Auditors) tarafından yayımlanan rapor, 2015 yılı içinde Avrupa Birliği bütçesiyle fonlanan farklı alanlardaki programlarda yapılan denetimlere ilişkin genel veri, istatistik ve değerlendirmeleri içeriyor.

Komisyon denetimlerinden kaynaklanan verilerin Program’ın ilk yıllarına ait olması ve Komisyon denetimlerine dair detaylı verilerin henüz oluşmaması nedeniyle 2015 yılına ilişkin rapor, Ufuk2020 Programı’nı kapsamamakta. Dolayısıyla, Avrupa Araştırma ve İnovasyon Alanı kapsamında yalnızca 7. Çerçeve Programı’yla (7. ÇP) ilgili verileri içermekte.

Yapılan inceleme sonucunda örneklem olarak alınan veriler ışığında, 7. ÇP’de paydaşların yapılan denetimler sonucu en çok hata yaptığı tespit edilen alanlar şöyle özetlenebilir:

- Seçilen 150 örneklem işlem içinde hata tespit edilen 38 işlemden 33’ü (%87) çalışan mâliyetlerinin hesaplanması, dolaylı mâliyet modeli seçimi ve beyânlarla ilişkili. Geri kalan hatalı işlemler ise diğer doğrudan mâliyet hesaplarında (KDV, seyahat, ekipman, vb.), kanıtlayıcı belgesi olmayan ödemelerle ilgili beyanlarda tespit edildi.

- Tespit edilen tüm hataların Program’ın karmaşık ve kısıtlayıcı kurallarının paydaşlar tarafından yanlış yorumlanması ve geçerli mâliyet hesaplarının yanlış hesaplanması kaynaklı olduğu da raporda değerlendirilmekte.

- Tespit edilen sadece 2 örnekte bilinçli bir şekilde beyanların yüksek gösterildiği ve hîle olasılığının bulunduğu görülüyor.

Çalışan maliyeti hesaplarıyla ilgili rastlanan hatalar aşağıdaki sebepler kaynaklı:

- Yıllık üretken saat hesabında tespit edilen yanlışlık,

- Bonus ödemeleri içeren çalışan maliyeti hesaplarında tespit edilen geçersizlik,

- Saatlik mâliyet hesabında yapılan yanlışlık,

- Proje için harcanan zamanı kanıtlayacak belgelerin sunulamaması/sunulan belgelerin güvenilirlikten uzak olması,

- Dış danışmanlardan alınan hizmetin çalışan mâliyeti kalemi altında beyanı.

Dolaylı maliyet beyanlarıyla ilgili temel sorun ise gerçek doğrudan mâliyet hesap yöntemini seçen paydaşların hesap yöntemindeki yanlışlıklar ve geçersiz bazı mâliyetlerin hesaba dâhil edilmesi olarak tespit edildi. Tespit edilen diğer hatalar, doğrudan mâliyet hesaplarında yapılan yanlışların ve geçersiz beyanların sabit oranlı dolaylı mâliyet hesabı sebebiyle dolaylı mâliyet beyanlarını etkilemesi kaynaklı.

Komisyon’un farklı genel müdürlükleri tarafından yürütülen denetim süreçleri sonucunda iletilen denetim raporları sonuçlarının yürürlüğü konusundaki farklı uygulamalar ve bu konuda ilgili müdürlüklerin ortak bir duruşunun bulunmaması rapora konu tutarsız uygulamalar arasında belirtilmekte.

Avrupa Komisyonu Ortak Denetim Servisi (Common Audit Service) tarafından sağlanan bilgilere göre Komisyon, 2015 yılı sonuna kadar 2.5 Milyar Avro’luk (7. ÇP’ye aktarılan toplam 30.9 Milyar Avro’luk bütçenin %8’i) bütçeyi denetlemiş; 2016 yılına kadar tamamlamayı kendine hedef koyduğu 4,116 denetimden 3,334’ünü sonlandırmış. 2015 yılı sonuna kadar denetimler sonucu geri alınması gereken tutar 107 Milyon Avro olarak tespit edilmiş; bu tutarın 79.4 Milyon Avro’su paydaşlardan tazmin edilmiş.

Daha önce de tespit edilen benzer sorunların çözümüne yönelik olarak yürürlüğe konan Ufuk2020 Programı Sadeleştirme Stratejisi kapsamında, çalışan mâliyeti hesaplarının kolaylaştırıldığı, dolaylı mâliyet hesabının zorunlu sabit oran olarak belirlendiği, genel kural ve süreçlerin basitleştiği ve paydaşları etkin bir şekilde bilgilendirmek amaçlı Ortak Destek Birimi’nin (Common Support Centre) oluşturulduğu bilgilerinden hareketle, Ufuk2020 Programı’ndaki sonuçların 7. ÇP’de tespit edilenden daha düşük olacağı temennisi raporda ayrıca dile getiriliyor.

Raporun 145-163 sayfaları arasında Çerçeve Programları özelindeki tüm detaylara erişebilirsiniz. Rapora erişmek için lütfen tıklayınız.