Ufuk Avrupa Programı Bilimde Mükemmeliyet bileşeni kapsamında yer alan Araştırma Altyapıları HORIZON-INFRA-2024 çağrısının sonuçları açıklandı. Türkiye'den 4 farklı kuruluşun dâhil olduğu 5 proje desteklenmeye layık görüldü ve toplamda 1.450.000 € Avro hibe almaya hak kazandı.
WeatherGenerator- WeatherGenerator
Buluttan Meteoroloji & Teknoloji tarafından yürütülecek projeye 650.000,00 Avro bütçe ayrılmıştır. WeatherGenerator çok çeşitli Dünya gözlem verilerine dayanarak, üretken yapay zeka tabanlı bir hava durumu tahmin modeli oluşturma projesidir. 4 yıllık projenin hedefi, dünyanın en tutarlı hava durumu modelini en düşük hesaplama maliyetleri ile servis etmek. Buluttan Meteoroloji ve Teknoloji A.Ş. bu modelin kurulmasında rol alıp, modelin yenilenebilir enerji sektöründeki uygulamalarını hayata geçirmek üzerine araştırma ve geliştirme yapacaktır. Bu yaklaşım ile yenilenebilir enerji sektöründeki maliyetleri en düşük seviyeye çekip, temiz enerjiye yatırımın çoğaltılması hedeflenmektedir.
CLIMATE-ADAPT4EOSC – Fair Data and Innovative Services for Magnifying the Climate Adaptation potential of European Communities
Novitopia Bilgi Teknolojileri tarafından yürütülecek projeye 337,500 Avro bütçe ayrılmıştır. CLIMATE-ADAPT4EOSC projesi, iklim verilerine erişimdeki engelleri kaldırarak araştırmacılar ve paydaşlar arasında kesintisiz veri akışını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu sayede Avrupa'nın iklim değişikliğine karşı hazırlıklı ve dayanıklı bir topluma dönüşmesi hedeflenmektedir. Proje, iklim değişikliği ile ilgili verileri barındıran EOSC e-altyapısı ile AB ve ulusal iklim veri alanları arasında uyumlu bir etkileşim sağlayarak FAIR veri üretimi, paylaşımı ve analizi için iki ana hizmet sunacaktır. Bu hizmetler, iklim değişikliği uyum araştırmalarında verilerin yasal, teknik ve semantik olarak uyumlu olmasını ve araştırma topluluğunun çeşitli ihtiyaçlarını karşılamayı hedefler. Proje, geliştirdiği yenilikçi yöntem ve araçları 3 AB ülkesinde 11 gerçek vaka senaryosunda test ederek, veri paylaşımının ve yeniden kullanımının değerini göstermeyi planlamaktadır.
RI-SCALE – Unlocking RI potential with Scalable AI and Data
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından yürütülecek proje için 253.750 Avro bütçe ayrılmıştır. RI-SCALE projesinde temel amaç, veri üretmekte olan araştırma merkezlerinin vermekte oldukları hizmetleri ölçeklenebilir hesaplama altyapıları ile genişletmesi ve yapay zeka temelli uygulamalar ile ellerindeki verinin incelenmesinin, analiz edilmesinin ve daha iyi hale getirilmesinin sağlanmasıdır. Bu yeteneklerin kazanılması için bir Veri İşleme Platformu (Data Exploitation Platform) tasarlanacak, prototipi geliştirilecek ve doğrulanacaktır. Bu süreç çevre bilimleri, sağlık bilimleri ve diğer veri ambarları (data spaces) ile iş birliği içerisinde yürütülecektir. TÜBİTAK ULAKBİM ilgili projede hesaplama kaynağı sağlayan ve yazılım geliştirme süreçlerine destek veren ortak konumundadır.
TRANSFORM2-TowaRds AdvaNced multidiSciplinary Fault ObseRvatory systeMs²
Boğaziçi Üniversitesi tarafından yürütülecek proje için 80.000 Avro bütçe ayrılmıştır. TRANSFORM2 projesinde aktif fayları takip edecek faya yakın gözlemevleri (Near-field observatories, NFO) için hem yeni nesil algılayıcıları, hem de yapay zeka temelli yeni nesil veri işleme tekniklerini kullanarak, erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Proje süresince, fiber kablo temelli algılayıcılar ve yapay öğrenme gibi yeni tekniklerle deprem örüntülerinin fiziğini anlamaya yönelik bilgi üretiminin yanında, sanayi, ulaşım, yerel ve merkezi yönetimler gibi geniş yelpazeden kilit paydaşların ihtiyaçlarını temel alarak çalışacak, yapay zeka gibi güncel konularda deneyimli ve yetkin uluslararası bir araştırma grubunun ve ağının oluşturulması ve güçlendirilmesi de amaçlanmaktadır.
GÉANT Projects- GN5-2
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından yürütülecek proje için 117.415 Avro bütçe ayrılmıştır. GEANT Projeleri, Avrupa'nın tüm Ulusal Araştırma ve Eğitim Ağlarını (NREN'ler) temsil eden 37 proje ortağıyla birlikte 20 yılı aşkın süredir araştırma ve eğitim topluluklarını desteklemektedir. 1 Ocak 2025 tarihinde başlayacak ve 80 milyon Avro'luk Avrupa Komisyonu hibe fonuna sahip olan GN5-2 bu projelerden en yenisidir. GN5-2, Avrupa’daki eğitim ve araştırma ağları için Terabit/s hedefleyen 100 Gb/s'nin katlarında bağlantı sunan, uygun maliyetli, esnek, güvenli ve yüksek erişilebilirlik oranına sahip bir altyapı sunmayı amaçlamaktadır. Ayrıca araştırmacılar ve öğrencilere yönelik mevcut dijital servis portfolyosunu genişletmek amacıyla yeni çevrimiçi ağ servisleri için prototipleme, pilot ve nihayetinde kurulum çalışmaları planlanmaktadır. TÜBİTAK ULAKBİM, öğrenci ve akademisyenlerin çevrimiçi hizmetlere erişimlerini sağlarken mahremiyetlerini de koruyan InAcademia kimlik doğrulama servisinin geliştirilmesinde görev alacaktır.