Ufuk Avrupa Çerçeve Programının girişimciliği odağına alan III. Bileşeni bünyesindeki Avrupa Yenilik Konseyi (EIC) ve Avrupa Yenilik Ekosistemleri (EIE) alanlarınının güncel (EIC - 2026, EIE - 2026/2027) Çalışma Program taslakları kamuoyu ile paylaşılmıştır.
2025 yılı Programına kıyasla 2026 EIC Program taslağı, Avrupa’nın stratejik teknolojik özerkliğini güçlendirmeye ve yenilikçi girişimlerin ölçeklenmesini hızlandırmaya yönelik önemli yapısal yenilikler içermektedir. Taslak programda özellikle ekonomik güvenlik önlemleri dikkat çekmektedir; örneğin stratejik teknoloji alanlarında (yapay zekâ, kuantum, yarı iletkenler, biyoteknoloji) yatırım sözleşmelerine özel koruma hükümlerinin eklenmesi öngörülmektedir. Ayrıca, STEP Scale Up çağrısı daha da yapılandırılmış bir formatta sunulmakta; 10 ila 30 milyon Avro arasında yatırım desteği sağlanması ve uygun bulunan ancak doğrudan fonlanamayan projelere “Sovereignty (STEP) Seal” verilerek alternatif finansman kaynaklarına erişimin kolaylaştırılması planlanmaktadır.
2026 EIC Programında Plug-in ve Booster gibi araçlar da güçlendirilmekte; ulusal ve bölgesel programlardan başarılı çıkan girişimlerin EIC Accelerator ikinci aşamasına doğrudan geçişi ve Pathfinder ile Transition projelerine yönelik tamamlayıcı desteklerin artırılması hedeflenmektedir. Program yönetimi yaklaşımı daha proaktif bir yapıya kavuşmakta; EIC Program Yöneticileri sadece izleyici değil, aynı zamanda projelerin yönlendirilmesinden ve portföy bazlı etki oluşturulmasından sorumlu hale gelmektedir. Değerlendirme süreçlerinde ise yalınlaştırma ve hız ön plandadır; birçok çağrıda “GO/NO GO” karar sistemi benimsenmekte ve eşit puanlı projelerde mükemmeliyet, etki, kadın liderliği ve KOBİ temsiliyeti gibi kriterlerle önceliklendirme yapılması öngörülmektedir. Ayrıca, EIC Community Platform üzerinden sağlanacak iş hızlandırma hizmetleri ve dijital altyapının güçlendirilmesiyle EIC desteklilerinin yatırımcılara, uzmanlara ve ekosistem ortaklarına erişimi artırılacaktır. Tüm bu değişiklikler, EIC destek mekanizmalarının daha stratejik, güvenlik odaklı, erişilebilir ve etki temelli bir yapıya dönüştürülmesini hedeflemektedir. Program hâlen taslak aşamasında olup, nihai hali Avrupa Komisyonu tarafından onaylandıktan sonra yayımlanacaktır.
Yine 2025 yılına kıyasla EIE 2026-2027 Çalışma Programı taslağı ise, Avrupa’nın derin teknoloji temelli girişimcilik kapasitesini artırmaya, bölgesel inovasyon uçurumunu azaltmaya ve kamu-özel iş birliklerini güçlendirmeye yönelik kapsamlı bir genişleme ve derinleşme içermektedir. 2025 programında ön plana çıkan "interconnected ecosystems" yaklaşımı, 2026-2027 taslağında daha stratejik alanlara yayılmış, somut pilot uygulamalarla desteklenen ve sistematik politika hedeflerine bağlanmış bir hale gelmiştir.
Özellikle teknoloji transfer ofislerinin ticarileştirme sürecindeki etkinliğini artırmaya yönelik olarak "From lab to market" başlıklı çağrılar, Avrupa'daki araştırma kurumları ve girişimciler arasında daha etkili bilgi aktarımını desteklemeyi amaçlamaktadır. Bunun yanında “European Startup and Scaleup Hubs”pilot çağrısı ile Avrupa genelinde en iyi performans gösteren derin teknoloji merkezleri arasında sınır ötesi bir iş birliği ağı kurularak, bu merkezlerin EIC destekli girişimlere ve Seal of Excellence sahiplerine doğrudan destek sunmaları hedeflenmektedir. Bu yaklaşım, EIC Scaling Club gibi girişimlerle eşgüdüm içinde yürütülmesi planlanan bütüncül bir ölçeklenme vizyonuna işaret etmektedir.
Program, yalnızca teknoloji geliştirme değil aynı zamanda bu teknolojilerin sahada denenmesi, standartlara uyumunun kolaylaştırılması ve alıcılar ile erken temas kurulması gibi kritik adımları da kapsamaktadır. Özellikle üniversiteler, teknoloji transfer ofisleri ve yatırımcılar arasında daha fazla etkileşim kurularak, erken aşama girişimlerin hayata geçirilmesi ve yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. Tüm bu gelişmeler, Avrupa Yenilik Ekosistemleri programının politika eşgüdümü, bölgesel kapsayıcılık, finansmana erişim, ölçeklenme kapasitesi ve kamu-özel iş birlikleri ekseninde daha sistematik ve etkili bir yapıya doğru evrilmekte olduğunu göstermektedir.
*Taslak dokümanlar hâlen Komisyon tarafından değerlendirme sürecinde olup, nihai programın 2026 yılı itibarıyla yürürlüğe girmesi öngörülmektedir. Taslak çağrı metinlerine ilişkin görüş ve geri bildirimde bulunmak isteyen paydaşlarımız, ncpeic@tubitak.gov.tr e-posta adresi aracılığıyla bizlerle iletişime geçebilirler.