Avrupa Komisyonu, Ufuk Avrupa Programı kapsamında araştırma ve yenilik projelerinin daha etkili ve adil biçimde desteklenmesi amacıyla önemli uygulamaları hayata geçirmektedir. Programın performansları Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan ara değerlendirme raporunda da paylaşılmıştır.
Ufuk Avrupa Sağlık Kümesi ve Kanser Misyonu 2025 yılı çağrılarında götürü usul (lump sum) fonlama modeli ile kör hakemlik (blind evaluation) yöntemi, dikkat çeken iki önemli uygulama olarak öne çıkmaktadır. Bu yenilikçi yaklaşımlar, daha kapsayıcı, adil ve bilimsel açıdan güçlü bir araştırma ekosistemi oluşturmayı amaçlamakta, araştırma ekosisteminin çeşitliliğini artırmayı, başvuru süreçlerini sadeleştirmeyi ve kaynakların daha verimli kullanılmasını hedeflemektedir.
Gerçek maliyet (actual cost reimbursement) fonlama modelinde proje yürütücüleri, hibenin nasıl harcandığını detaylı şekilde raporlamak zorunda kalmaktadır. Bu durum, araştırmacıların zamanlarının önemli bir kısmını mali işlemlere ayırmasına neden olmaktadır. Götürü usul fonlama modeli (Lump Sum) bu süreci sadeleştirerek, araştırmacıların proje içeriğine ve bilimsel çıktılara daha fazla odaklanmasına imkân tanımaktadır. Bu modelde ödemeler, tamamlanan iş paketlerine göre yapılmakta; projenin sonunda ise yalnızca belirlenen hedeflerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği değerlendirilmektedir. Ayrıntılı mali rapor sunma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu model sayesinde özellikle yeni katılımcılar için başvuru ve uygulama süreçleri kolaylaşmaktadır. Götürü usul fonlama modeli ile ilgili detaylı bilgi için video kaydını izleyebilirsiniz.
Kör hakemlik (Blind Evaluation) yöntemi, proje önerilerinin değerlendirildiği süreçte hakemlerin başvuru sahiplerinin kimliğini bilmemesi esasına dayanmaktadır. Bu yöntemle, değerlendirme yalnızca önerilen projenin niteliğine odaklanmakta; başvuru sahibinin geçmişi, kurumu ya da ülkesine dair bilgiler değerlendirme sürecinin dışında bırakılmaktadır. Pilot uygulamalardan elde edilen bulgular, kör hakemlik yönteminin değerlendirme sürecinde daha tarafsız bir değerlendirme ortamı sunduğunu göstermektedir. Özellikle, diğer ülkelere göre düşük araştırma ve yenilik performansı sergileyen ülkelerin (widening ülkeleri) araştırmacılarından gelen başvuruların değerlendirme sürecinde daha adil bir şekilde ele alındığı değerlendirilmektedir. Ayrıca, bu yöntemin cinsiyet eşitliği açısından da olumlu etkiler sağladığı ifade edilmektedir.
Ufuk Avrupa Sağlık Kümesi (Küme 1) 2025 yılı iki aşamalı çağrılarının 1. aşama başvurularının değerlendirilmesinde, değerlendirme sürecinde oluşabilecek olası taraflılıkların önüne geçilmesi amacıyla Kör Hakemlik yöntemi kullanılacaktır. Avrupa Komisyonu’nun uygulayacağı bu yöntem kapsamında, ilgili çağrılara yapılacak olan 1. aşama başvurularının Part B (teknik proje) dokümanları içeriğinde proje paydaşlarının kuruluşlarının adı, logoları ve personelin ismi gibi tanımlayıcı bilgiler yer almamalıdır. Bu bilgilerin yer aldığı projeler değerlendirmeye alınmayacaktır. İlgili kuruluş bilgilerine yalnızca Part A dokümanında yer verilmelidir. Kör hakemlik yöntemi ile ilgili detaylı bilgi için video kaydını izleyebilirsiniz.
2025 yılı çağrılarının fonlama modelleri ve kör hakemlik değerlendirme yöntemi uygulanacak olan çağrı bilgilerini için Sağlık Kümesi 2025 Yılı Çağrıları Özet Bilgilerini ve Kanser Misyonu 2025 Yılı Çağrıları Özet Bilgilerini inceleyebilirsiniz.
Sağlık Kümesi 2025 yılı çağrıları ve Kanser Misyonu 2025 yılı çağrılarına başvurmayı planlayan araştırmacıların bu yöntemleri dikkate alarak başvuru süreçlerini planlamaları, süreci daha verimli yönetmeleri açısından önem taşımaktadır.
Sağlık Kümesi ve Kanser Misyonu çağrılarına başvuru sürecinde TÜBİTAK Uluslararası İşbirliklerine Katılımı Özendirmeye Yönelik Destek ve Ödül Programları’ndan faydalanabilirsiniz.
Sağlık Kümesi ile ilgili detaylı bilgi için Ufuk Avrupa Sağlık Kümesi sayfasını ve Avrupa Komisyonu resmi internet sayfasını inceleyebilirsiniz.
Kanser Misyonu ile ilgili detaylı bilgi için Ufuk Avrupa Kanser Misyonu sayfasını ve Avrupa Komisyonu resmi internet sayfasını inceleyebilirsiniz.
Daha fazla bilgi için, ncphealth@tubitak.gov.tr e-posta adresi üzerinden Sağlık Kümesi Ulusal İrtibat Noktaları ile iletişime geçebilirsiniz.
Ufuk Avrupa Sağlık Kümesi