Proje Özeti
Kadir Has Üniversitesi Eşitlik, Çeşitlilik ve Kapsayıcılık Araştırma Grubunun yürüttüğü ve Avrupa Birliğinin yeni araştırma ve yenilik çerçeve programı olan Ufuk 2020 projesi “Araştırmada Mükemmeliyeti için Toplumsal Cinsiyet (GenderEX)” (Gender for Excellence in Research) Ocak 2021 itibari ile başladı. Kadir Has Üniversitesi Eşitlik, Çeşitlilik ve Kapsayıcılık Araştırma Grubunun ve uluslararası alanda önde gelen üç ortak üniversite olan; Lund Üniversitesi (İsveç), Cenova Üniversitesi (İtalya) ve Dublin Teknolojik Üniversitesi (İrlanda) iş birliğinde proje yürütülmektedir.
Kadir Has Üniversitesi’nin koordinatör olduğu proje, güçlü iletişimler sağlayarak bilgi alışverişinde bulunmak ve uluslararası alanda öncü meslektaşların da yardımıyla Türkiye’de yürütülen araştırmaların içeriğinde toplumsal cinsiyet boyutunun entegrasyonunu teşvik etmek ve bu amaçla en iyi uygulamaları devreye sokmak için tasarlandı.
GenderEX'in genel amacı, Kadir Has Üniversitesi eğitim ve bu alanda daha fazla araştırmacının katılımını sağlamak için öncelikli olarak Erken Aşama Araştırmacılarına (EAA) odaklanarak araştırmalarda toplumsal cinsiyet perspektifini Türkiye'deki birçok bilimsel disiplinde benimsenmesini arttırmaktır. Bu proje, akademik çalışmalar başta olmak üzere kurumsal yapılardaki tüm çalışmalarıda toplumsal cinsiyet boyutu ile ele alınmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
Toplumsal cinsiyet perspektifinin tüm araştırma alanlarına entegrasyonu, eşitliğe doğru ilerlemeyi destekleyebilecek daha iyi bilgi üretmenin önemli bir bileşenini oluşturacaktır. Türkiye’de yapılan araştırmalar ve bu araştırmaları yapan araştırmacılar, Türkiye'nin toplumsal cinsiyet eşitliğine doğru ilerlemesini artıracak yapıların belirlenmesinde ve çözümlerin üretilmesinde hayati bir rol oynayabilir. GenderEX projesi ile araştırma ve üretim için daha önce keşfedilmemiş alanlar açılacaktır.
Projeden beklenen Bilimsel Çıktı/Ürün/Kazanım
Aşağıda kısaca başlıklandırıp açıkladığımız çıktıları sıralayabiliriz.
- Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutunu (CTCB) çalışmaların faydaları konusunda farkındalık yaratma ve duyurma;
GenderEX, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutlarının eksik olduğu alanlara özel bir vurgu yaparak, çeşitli disiplinlerden hem erkek hem de kadın araştırmacılara ulaşmak için ortak bir çaba gösterecektir. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutunun farklı bilimsel alanlara (sosyal bilimler, beşeri bilimler, mühendislik, doğa bilimleri) getirebileceği katma değeri göstermek için bir bilinçlendirme kampanyası yürütülecektir.
- Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutunu (CTCB) entegrasyonu için eğitim;
Çoğu zaman iyi niyetli ve toplumsal cinsiyet önyargısının farkında olmasına rağmen, birçok araştırmacı cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutunu (CTCB) entegre etmede sorunlar yaşamaktadır. Bunu ele almak için GenderEX, beşeri bilimler ve sosyal bilimlerin yanı sıra mühendislik ve doğa bilimlerinde CTCB eğitimleri sunacaktır. Bu eğitimler, araştırmacıların CTCB'yi entegre etme kapasitesini ve bilgi birikimini artıracaktır. Ek olarak, GenderEX eğitim programı, Erken Aşama Araştırmacılarına (EAA) özel olarak odaklanacak ve CTCB’yi entegre eden araştırmacı havuzunu artırmanın bir yolu olarak hizmet edecektir.
- Kapasite oluşturma ve ağ oluşturma fırsatları;
GenderEX stratejisindeki üçüncü adım, ağ oluşturma ve ortaklık fırsatları yaratarak CTCB'yi içeren bilimsel üretimi artırmayı amaçlamaktadır. Bunu başarmak için iki ana strateji uygulanacaktır: Çalışan Değişimleri ve EAA Konferansları. Çalışan değişimleri; araştırmacılara kütüphane, yayınlar, ağlar ve çalışma grupları gibi yeni kaynaklara ve bilgilere erişim sağlayan ana araçtır. Türkiye'de erken aşama araştırmacılara odaklanan çok az sayıda konferans vardır. GenderEX, EAA'ların araştırmalarını daha geniş bir kitleyle paylaşmaları, diğer erken kariyer ve köklü akademisyenlerle ağ kurma fırsatına sahip olmaları ve çalışmaları hakkında geri bildirim almaları için bir platform oluşturacaktır.
GenderEX projesi boyunca;
- 2 uluslararası konferans
- 1 gün mühendislik ve doğa bilimler alanında yapılacak eğitim programı
- 1 gün beşeri bilimler ve sosyal bilimler alanında yapılacak eğitim programı
- 1 hafta düzenlenecek Toplumsal Cinsiyet Okulu
- 1 Guideline erken aşama araştırmacılar için
- 1 Guideline STK ve kurumlar için
- Türkiye’de yayınlanan hakemli dergide yayınlanacak 2 yazı
- Uluslararası dergide yayınlanacak 4 yazı
Projenin Hedef Grubu
GenderEX'in hedef kitlesi üniversitelerde çalışma yapan Erken Dönem Araştırmacılarıdır (EDA). Bu araştırmacılar yüksek lisans, doktora ve post-doktora öğrencileri olabileceği gibi bir proje dahilinde araştırmacılar da hedef kitlesine dahil olabilir. Bununla birlikte üniversite ve araştırma kurumlarında araştırma yapan kişi ve kurumları hedef almaktadır.
Bilimsel/Sosyal/Ekonomik İnovatif Katkı
Bilimsel alanlarda yapılan araştırmanın toplumsal cinsiyet boyutu çoğu zaman göz ardı edilmiştir. Ancak analiz ve araştırmalarda toplumsal cinsiyet perspektifi oluşturmak araştırmayı veya hazırlanan ürünü yeni alanlara açabilme ve farklı toplumsal zorlukların üstesinden gelmek için vazgeçilmez bir araçtır. Cinsiyet etkileşimlerini görmezden gelen araştırmalar genellikle eksik ve / veya önyargılı araştırmalar olacaktır ve bu da yetersiz politikaların, programların, teorilerin ve sonuçların formüle edilmesine yol açacaktır. Bu ekisklik aynı zamanda şirketler gibi kurumsal yapılarda oluşturulan çalışmalarda da görülmektedir. Kurumsal yapıların içinde organize edilen tüm araştırma çalışmalarının da yine toplumsal cinsiyet perspektifi ile hazırlanması elzem önem taşımaktadır.
Projenin diğer ortakları ile ilgili bilgiler
Technological University Dublin, İrlanda'nın en büyük (28.000 öğrenci), en yeni (1 Ocak 2019'da kuruldu) ve en yenilikçi üniversitesidir. İrlanda'daki ilk Teknolojik Üniversitedir.
Lund Üniversitesi, İsveç'in en büyük kapsamlı araştırma üniversitesidir. Mühendislik, bilim, tıp, ekonomi, sosyal bilimler, güzel sanatlar ve sahne sanatları, hukuk ve beşeri bilimleri kapsayan sekiz fakültesi ve bir dizi uzmanlaşmış araştırma merkezi ile Lund Üniversitesi, kapsamlı bir araştırma alanına ve çözümler bulmak için disiplinler arası güçlü bir yaklaşıma sahiptir.
Cenova Üniversitesi, Avrupa'daki büyük üniversiteler arasında en eskilerden biridir. 1933'te kuruldu, ancak tarihi birkaç yüzyıla (14. yüzyıl) kadar uzanıyor. UNIGE, bilimsel, eğitimsel, organizasyonel ve mali özerklik sağlanan bir kamu kurumudur ve araştırma ve ileri mesleki eğitim için bir Avrupa alanının inşasında yer almaktadır.
