Bu projenin iki ana hedefi bulunmaktadır; (i) bireylerin genetik mahremiyetlerinin nicelleştirilmesi için yeni bir birleştirme çerçevesi geliştirmek (ii) mahremiyetin korunması için gerçek...
Bilimsel Çıktı/Ürün/Kazanım
Bu proje, bireylerin genomik verileri üzerindeki gizlilik risklerini anlamaya ve genetik verilerin mahremiyetini korumaya yönelik önemli bir adım olacaktır. Ayrıca, sağlıkla ilgili verilerin genel olarak gizliliği ve güvenliği için yeni bir vizyon sağlayacak ve bankacılık ve çevrimiçi sosyal ağlar gibi diğer alanlarda birçok etkide bulunacaktır. Projenin sonuçlarının gelecekteki politikalar ve sağlıkla ilgili verilerin korunması ile ilgili mevzuat üzerinde de bir etkisi olacaktır.
Küresel Ölçekli Büyük Sorunlarla Mücadele
Bu proje boyunca geliştirilecek algoritmalar ve teknikler, diğer alanlardaki güvenlik ve gizlilik sorunlarına da uygulanacaktır. Avrupa'daki birçok ülke araştırmacılarını, sağlığa ilişkin verileri güvenli bir şekilde saklamak ve yönetmek için çözümler bulmaya teşvik ediyor. Bu proje, sağlık verilerinin korunması için yeni bir vizyon sağlayacak ve bu nedenle diğer araştırma gruplarını bu araştırma alanına daha fazla yatırım yapmaya motive edecektir.
Endüstriyel İnovasyon (Ürün ve süreçler yanında hizmetlerdeki inovasyon da dâhil)
Bu projenin sonuçları, veri güvenliği ve gizlilik alanında Avrupa'daki rekabet gücünü artıracaktır. Sonuçlar ayrıca, genetik araştırma hızını arttırarak Avrupa vatandaşlarının yaşamlarına da katkı sağlayacak ve araştırma yeni terapilerdeki buluşlar ve ilerlemelerle sonuçlanacaktır. Genomik verilerin mahremiyetinin garanti edileceğini bilerek, bireyler genomik araştırmalarda genomlarını bağışta bulunarak kooperatif olma konusunda daha açık olacaktır. Benzer şekilde, geliştirilecek olan teknikleri kullanarak, her araştırma faaliyeti için bireylerden ayrıntılı onay almak da gerekli olmayacaktır. Ayrıca, önerilen proje genel olarak sağlıkla ilgili verilerin bütünsel gizliliğine doğru ilk adım olacaktır.
Ulusal Politika ve Stratejilerde Araştırmadan Kaynaklanan Değişiklikler
Overall, the results of this project will provide a new vision for the storage and utilization of genomic and other health-related data. They may also lead to development of new legislation, regulations, and policies for storage and handling of genomic data. By providing provable security and privacy for genomic data, the outcome of this project will also boost genomic research by motivating individuals to consciously donate their genomic-related data for research without having to worry about their genomic privacy.
Yurtdışına Bağımlılığa ve Cari Açığa Etkisi
Bu projenin sonucu olarak genetik verilerin gizliliğini koruyan kullanımı, doğrulanması ve paylaşılması üzerine birkaç patentin ortaya çıkması da beklenmektedir. Patent başvuruları, çalışmalar yayınlanmadan önce Dr. Ayday tarafından (Bilkent TTO'nun desteği ve tavsiyesi üzerine) yapılacaktır. Patentlerin güvence altına alınması sürecinde Dr. Ayday, Prof. Ferhat Osmanoğlu ve Bilkent TTO ile birlikte, fikri mülkiyet haklarının korunması sonrasında mümkün olan en kısa sürede uygulanmaya başlanacak bir işletme stratejisi geliştirmektedir. Bu strateji, kavramları ve sonuçları kendi yazılım ürünleriyle birleştirmek isteyebilecek Avrupalı şirketlerin tanımlanmasını içerecektir.
Kamu Mal ve Hizmetlerini Geliştirmedeki/Karşılamadaki Katkısı
Projenin sonuçları, Dr. Ayday tarafından diğer disiplinlerden (örneğin, kanun, tıp, politika yapma) gelen araştırmacılarla görüşlerini paylaşmak ve bu çözümler hakkında onları bilgilendirmek için de paylaşılacaktır. Örneğin, politikacılar veya milletvekilleri gelecekteki politikalar veya mevzuatları şekillendirirken bu sonuçları dikkate alabilir. Dr. Ayday, ayrıca hastane ve biyoinformatik şirketleri ile proje sonuçları hakkında görüşecek ve önerilen çözümlerin son kullanıcılara ulaştığından emin olacaktır.
Meslekî Becerilerin ve Profesyonel Yeteneklerin Geliştirilmesine Katkısı
Dr. Ayday, ayrıca, bu projede geliştirilecek teknikleri konuşlandırmak için, özellikle hastaneler, e-devlet hizmet sağlayıcıları ve tıbbi araştırma laboratuvarları ile endüstri ile işbirliği yapmayı planlıyor. Lozan Üniversitesi Hastanesi (CHUV), Lozan Biobank ve Sophia Genetics (klinik genomik şirket) ile hâlihazırda ortaklıkları bulunmaktadır. Bu tür ortaklıklar, ev sahibi için yeni akademi-sanayi işbirlikleri açacak ve lisansüstü öğrenciler için iş olanakları sağlayacaktır.
İnsan Kaynağının Geliştirilmesine Katkısı
Dr. Ayday, hem lisans hem de lisansüstü öğrencilere yeni öğretim programları sunacak ve bu nedenle ev sahibi kuruluş eğitimli öğrencileri ve güvenlik ve gizlilik uzmanlarını mezun edecektir. Proje ayrıca birkaç lisans ve lisansüstü öğrenciye yeni araştırma deneyimleri de sağlayacaktır.
Öğrenciler projenin farklı bölümlerinde veya projenin sonuçları aracılığıyla, genel halk ise daha çok gizliliğe sahip olarak bu projeden yararlanacaktır. Dr. Ayday'ın birlikte çalışacağı araştırmacılar ise güvenlik alanı, gizlilik ve genomik araştırma sonuçlarından yararlanacaktır.
